Sai số đồng hồ cơ: Nguyên nhân, Cách khắc phục và Sai số cho phép

Bạn có bao giờ thắc mắc vì sao đồng hồ cơ của mình chạy nhanh hoặc chậm hơn so với thực tế? Đây là hiện tượng khá phổ biến và được gọi là sai số đồng hồ cơ. Dù là một chiếc đồng hồ cao cấp hay tầm trung, sai số là điều không thể tránh khỏi. Vậy mức độ sai số cho phép của đồng hồ cơ bao nhiêu là chấp nhận được, và làm thế nào để kiểm soát tình trạng này? Hãy cùng TopWatch giải đáp mọi thắc mắc về vấn đề này ngay sau đây nhé.

Sai số đồng hồ cơ là gì?

Sai số đồng hồ cơ là mức chênh lệch giữa thời gian thực tế và thời gian hiển thị trên đồng hồ. Hiện tượng này xuất phát từ cơ chế hoạt động của bộ máy bên trong, đồng thời bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bên ngoài.

6 yếu tố chính gây ra sai số cho đồng hồ cơ

1. Do từ tính

Đồng hồ cơ là một trong những thiết bị dễ bị nhiễm từ, ngay cả khi đã được khử từ trước đó. Nếu tiếp xúc với từ trường mạnh, đồng hồ vẫn có thể bị nhiễm từ trở lại, ảnh hưởng đến độ chính xác của bộ máy.

1. Do nhiệt độ

Thông thường, nếu đồng hồ cơ tiếp xúc với môi trường quá lạnh (dưới 8°C) hoặc quá nóng (trên 38°C), các thanh kim loại bên trong sẽ giãn nở không đồng đều. Điều này có thể ảnh hưởng đến hoạt động của bộ máy, khiến đồng hồ mất đi độ chính xác.

1. Do chịu lực tác động mạnh

Khi đồng hồ cơ chịu tác động mạnh như va đập, rung lắc hoặc sốc, các bộ phận bên trong rất dễ bị ảnh hưởng, thậm chí có thể nứt vỡ. Nguyên nhân là do các linh kiện bên trong đồng hồ cơ có kích thước nhỏ, mỏng và được lắp ráp tinh xảo, khiến chúng nhạy cảm với lực tác động. Vì vậy, để bảo vệ đồng hồ, bạn nên hạn chế đeo khi chơi thể thao hoặc tránh các va chạm mạnh có thể làm hỏng bộ máy bên trong.

1. Do bộ máy bị rỉ sét

Nếu đồng hồ cơ vô tình tiếp xúc với các loại hóa chất như dầu ăn, nước hoa, nước rửa chén hoặc những chất có nồng độ muối cao như nước biển và mồ hôi, các bộ phận chống nước có thể bị ăn mòn. Lâu dần, điều này có thể dẫn đến gỉ sét, ảnh hưởng đến độ bền của linh kiện bên trong.

1. Do không được nạp đủ năng lượng

Việc nạp năng lượng không đúng cách hoặc không đủ theo khuyến nghị của nhà sản xuất có thể khiến đồng hồ cơ bị sai số và hoạt động kém ổn định. Do đó, bạn nên tuân thủ đúng quy trình nạp năng lượng để đảm bảo đồng hồ vận hành chính xác và đạt hiệu suất tối ưu.

1. Do bị khô dầu

Hầu hết các dòng đồng hồ cơ đều được nhà sản xuất bôi một lớp dầu tại các bộ phận như: chân kính, bánh răng và một vài bộ phận khác. Điều này giúp giảm ma sát, làm cho bộ máy vận hành trơn tru, mượt mà và chính xác hơn. Tuy nhiên, theo thời gian, lớp dầu này có thể bị khô, khiến các linh kiện bên trong hoạt động kém hiệu quả, thậm chí làm tăng mức độ hao mòn. Để đảm bảo đồng hồ luôn ở trạng thái tốt nhất, bạn nên bảo dưỡng định kỳ khoảng 2,5 – 3 năm/lần để kiểm tra và thay dầu bôi trơn khi cần thiết nhé.

Cách khắc phục đồng hồ cơ bị sai số

Mặc dù có nhiều cách để điều chỉnh đồng hồ cơ nhằm đảm bảo độ chính xác, chúng tôi khuyến cáo bạn không nên tự ý thực hiện. Việc can thiệp không đúng cách có thể làm hỏng bộ máy và ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của đồng hồ.

Tuy nhiên hiện nay, hầu hết các loại đồng hồ cơ đều có thể được tinh chỉnh sai số theo các phương pháp sau:

Với đồng hồ có bộ phận căn chỉnh là cần gạt

Trước tiên, hãy mở nắp đồng hồ và tìm đến vị trí của bánh xe tròn lớn, thường có màu vàng – đây chính là Bánh Lắc. Ở trung tâm Bánh Lắc, bạn sẽ thấy hai thanh dài với kích thước khác nhau: một thanh lớn và một thanh nhỏ (thanh nhỏ thường nằm trên). Để điều chỉnh sai số, bạn cần thao tác cẩn thận:

• Nếu đồng hồ chạy chậm, hãy gạt nhẹ thanh nhỏ ngược chiều kim đồng hồ.
• Nếu đồng hồ chạy nhanh, hãy gạt nhẹ thanh nhỏ theo thuận chiều kim đồng hồ.

Lưu ý: Hãy thực hiện thao tác THẬT NHẸ NHÀNG để tránh ảnh hưởng đến bộ máy bên trong.

Với đồng hồ có căn chỉnh là ốc

Một số mẫu đồng hồ sử dụng cơ chế tinh chỉnh sai số bằng ốc vặn thay vì thanh điều chỉnh. Con ốc này không nằm ở trung tâm Bánh Lắc mà được đặt trên vành kim loại phía trên Bánh Lắc. Để điều chỉnh, bạn cần thực hiện thao tác:

• Nếu đồng hồ chạy chậm, hãy vặn nhẹ ốc ngược chiều kim đồng hồ.
• Nếu đồng hồ chạy nhanh, hãy vặn nhẹ ốc theo thuận chiều kim đồng hồ.

Lưu ý: Hãy thực hiện thao tác THẬT NHẸ NHÀNG để tránh ảnh hưởng đến bộ máy bên trong.

Lưu ý khi tự căn chỉnh đồng hồ bị sai số tại nhà

Nếu bạn không phân biệt được thanh lớn và thanh nhỏ, chỉ thấy một thanh gạt mà không có ốc vặn, hoặc không tìm thấy bất kỳ bộ phận điều chỉnh nào, thì tốt nhất không nên can thiệp. Trong trường hợp này, hãy mang đồng hồ đến cơ sở sửa chữa uy tín để được kiểm tra. Đặc biệt, tuyệt đối không chạm vào thanh lớn hoặc bất kỳ bộ phận nào khác trong bộ máy.

Để đảm bảo đồng hồ được kiểm tra và căn chỉnh sai số đúng cách, bạn có thể mang sản phẩm đến TopWatch, nơi có đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách chuyên nghiệp và tận tâm.

Mức sai số cho phép của đồng hồ cơ hiện nay

Sai số cho phép của đồng hồ cơ máy Nhật Bản

Các dòng đồng hồ cơ từ thương hiệu Nhật Bản, đặc biệt là những mẫu có ký hiệu “Japan Movt”, thường có mức sai số khoảng -15 đến +15 giây/ngày. Điều này có nghĩa là đồng hồ có thể chạy chậm tối đa 15 giây hoặc nhanh hơn 15 giây mỗi ngày, tùy vào điều kiện sử dụng.

Sai số cho phép của đồng hồ cơ máy Thụy Sỹ

Các dòng đồng hồ cơ từ thương hiệu Thụy Sỹ thường có mức sai số nhỏ hơn so với đồng hồ Nhật Bản. Thông thường, độ sai số dao động khoảng -10 đến +10 giây/ngày. Nếu tính trung bình trong một tháng (30 ngày), tổng sai số sẽ vào khoảng -5 đến +5 phút, đây được xem là mức sai số ổn định và chấp nhận được đối với đồng hồ cơ Thụy Sỹ.

Sai số cho phép của đồng hồ cơ Chronometer

Các dòng đồng hồ Chronometer được chứng nhận bởi COSC (Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres) có mức sai số rất thấp, khoảng -4 đến +6 giây/ngày. Tính trung bình trong một tháng, tổng sai số dao động trong khoảng không quá -2 đến +3 phút, đảm bảo độ chính xác cao hơn nhiều so với các dòng đồng hồ cơ thông thường.

Hướng dẫn cách đo độ chính xác của đồng hồ cơ

Dưới đây là 2 phương pháp phổ biến giúp bạn kiểm tra độ chính xác của đồng hồ cơ một cách dễ dàng và hiệu quả.

Sử dụng phương pháp đo thủ công

Một trong những cách phổ biến để đo độ chính xác của đồng hồ cơ là so sánh độ lệch thời gian của đồng hồ so với giờ nguyên tử trong một ngày. Các bước thực hiện như sau:

• Bước 1: Truy cập thời gian nguyên tử trực tuyến để xem giờ chính xác (có thể sử dụng các trang web hiển thị giờ nguyên tử theo thời gian thực).
• Bước 2: Đồng bộ đồng hồ cơ với giờ nguyên tử vào đúng thời điểm XX:XX:00.
• Bước 3: Sau 24 giờ, kiểm tra lại và ghi nhận độ lệch (chậm hoặc nhanh bao nhiêu giây).
• Bước 4: Lặp lại thao tác này trong nhiều ngày để tính mức sai số trung bình, từ đó đánh giá chính xác hiệu suất của đồng hồ.

Lưu ý: Càng thực hiện đo trong nhiều ngày thì kết quả sẽ càng chính xác, giúp bạn xác định mức sai số thực tế của đồng hồ cơ.

Sử dụng máy đo Timegrapher

Timegrapher là thiết bị chuyên dụng được các thợ đồng hồ sử dụng để kiểm tra độ sai số, nhịp dao động và biên độ của bánh xe cân bằng trong đồng hồ cơ. Đây được coi là phương pháp nhanh chóng và chính xác nhất để đánh giá hiệu suất hoạt động của đồng hồ. Cách hoạt động của Timegrapher như sau:

• Bước 1: Đặt đồng hồ lên đế đo của máy.
• Bước 2: Máy sẽ tự động phân tích các thông số và hiển thị kết quả sai số theo đơn vị giây/ngày.
• Bước 3: Dựa vào những con số này, thợ đồng hồ có thể đánh giá độ chính xác và hiệu suất hoạt động của bộ máy, từ đó đưa ra hướng điều chỉnh nếu cần.

Nên làm gì để giảm sai số đồng hồ cơ?

Để giảm sai số đồng hồ cơ mà không cần mang đi bảo dưỡng thường xuyên, cách đơn giản nhất là lên dây cót đầy đủ mỗi ngày. Khi cót tích trữ năng lượng đạt 80%-90%, đồng hồ sẽ hoạt động ổn định và chính xác hơn. Ngược lại, nếu mức năng lượng quá thấp, bộ máy có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài, khiến sai số tăng cao.

Với đồng hồ tự động, bạn chỉ cần đeo ít nhất 8 tiếng/ngày để đảm bảo bộ máy luôn đủ năng lượng vận hành. Trong khi đó, với đồng hồ lên cót bằng tay, bạn nên vặn núm theo chiều kim đồng hồ vào một thời điểm cố định mỗi ngày để duy trì sự ổn định.

Tuy nhiên, nếu đã thực hiện đầy đủ các hướng dẫn mà sai số vẫn vượt mức công bố của nhà sản xuất, có thể đồng hồ đã gặp vấn đề cần được kiểm tra. Lúc này, bạn nên mang đồng hồ đến trung tâm bảo hành để được bảo dưỡng, làm sạch và tinh chỉnh bộ máy, đảm bảo đồng hồ hoạt động chính xác nhất.

Kết luận

Đồng hồ cơ là một bộ máy tinh xảo, hoạt động dựa trên cơ chế cơ học phức tạp. Vì vậy, để duy trì độ chính xác và kéo dài tuổi thọ, bạn cần hiểu rõ những yếu tố đã làm gây ra sai số đồng hồ cơ. Nếu bạn đã áp dụng các phương pháp trên nhưng sai số vẫn không được cải thiện thì tốt nhất hãy mang đồng hồ đến trung tâm sửa chữa uy tín như TopWatch để được kiểm tra ngay nhé.